oscail
Irish
    
    Alternative forms
    
- (Ulster) foscail
Etymology
    
From Middle Irish osclaid, oslaicid, from Old Irish as·oilgi (“opens; lets loose, releases”), from ess- + od- + léicid.
Pronunciation
    
- IPA(key): /ˈɔsˠkəlʲ/
Verb
    
oscail (present analytic osclaíonn, future analytic osclóidh, verbal noun oscailt, past participle oscailte)
Conjugation
    
conjugation of oscail (second conjugation)
| singular | plural | relative | autonomous | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| first | second | third | first | second | third | ||||
| indicative | present | osclaím | osclaíonn tú; osclaír† | osclaíonn sé, sí | osclaímid; osclaíonn muid | osclaíonn sibh | osclaíonn siad; osclaíd† | a osclaíonn; a osclaíos / a n-osclaíonn*; a n-osclaíos* | osclaítear | 
| past | d'oscail mé; d'osclaíos / oscail mé‡; osclaíos‡ | d'oscail tú; d'osclaís / oscail tú‡; osclaís‡ | d'oscail sé, sí / oscail sé, sí‡ | d'osclaíomar; d'oscail muid / osclaíomar‡; oscail muid‡ | d'oscail sibh; d'osclaíobhair / oscail sibh‡; osclaíobhair‡ | d'oscail siad; d'osclaíodar / oscail siad‡; osclaíodar‡ | a d'oscail / ar oscail* | osclaíodh; hosclaíodh† | |
| past habitual | d'osclaínn / osclaínn‡; n-osclaínn‡‡ | d'osclaíteá / osclaíteá‡; n-osclaíteᇇ | d'osclaíodh sé, sí / osclaíodh sé, sí‡; n-osclaíodh sé, s퇇 | d'osclaímis; d'osclaíodh muid / osclaímis‡; osclaíodh muid‡; n-osclaímis‡‡; n-osclaíodh muid‡‡ | d'osclaíodh sibh / osclaíodh sibh‡; n-osclaíodh sibh‡‡ | d'osclaídís; d'osclaíodh siad / osclaídís; osclaíodh siad‡; n-osclaídís‡‡; n-osclaíodh siad‡‡ | a d'osclaíodh / a n-osclaíodh* | d'osclaítí / osclaítí‡; n-osclaít퇇 | |
| future | osclóidh mé; osclód; osclóchaidh mé† | osclóidh tú; osclóir†; osclóchaidh tú† | osclóidh sé, sí; osclóchaidh sé, sí† | osclóimid; osclóidh muid; osclóchaimid†; osclóchaidh muid† | osclóidh sibh; osclóchaidh sibh† | osclóidh siad; osclóid†; osclóchaidh siad† | a osclóidh; a osclós; a osclóchaidh†; a osclóchas† / a n-osclóidh*; a n-osclós*; a n-osclóchaidh*†; a n-osclóchas*† | osclófar; osclóchar† | |
| conditional | d'osclóinn; d'osclóchainn† / osclóinn‡; osclóchainn†‡; n-osclóinn‡‡; n-osclóchainn†‡‡ | d'osclófá; d'osclóchthᆠ/ osclófá‡; osclóchthᆇ; n-osclófᇇ; n-osclóchthᆇ‡ | d'osclódh sé, sí; d'osclóchadh sé, sí† / osclódh sé, sí‡; osclóchadh sé, s톇; n-osclódh sé, s퇇; n-osclóchadh sé, s톇‡ | d'osclóimis; d'osclódh muid; d'osclóchaimis†; d'osclóchadh muid† / osclóimis‡; osclódh muid‡; osclóchaimis†‡; osclóchadh muid†‡; n-osclóimis‡‡; n-osclódh muid‡‡; n-osclóchaimis†‡‡; n-osclóchadh muid†‡‡ | d'osclódh sibh; d'osclóchadh sibh† / osclódh sibh‡; osclóchadh sibh†‡; n-osclódh sibh‡‡; n-osclóchadh sibh†‡‡ | d'osclóidís; d'osclódh siad; d'osclóchadh siad† / osclóidís‡; osclódh siad‡; osclóchadh siad†‡; n-osclóidís‡‡; n-osclódh siad‡‡; n-osclóchadh siad†‡‡ | a d'osclódh; a d'osclóchadh† / a n-osclódh*; a n-osclóchadh*† | d'osclófaí; d'osclóchthaí† / osclófaí‡; osclóchtha톇; n-osclófa퇇; n-osclóchtha톇‡ | |
| subjunctive | present | go n-osclaí mé; go n-osclaíod† | go n-osclaí tú; go n-osclaír† | go n-osclaí sé, sí | go n-osclaímid; go n-osclaí muid | go n-osclaí sibh | go n-osclaí siad; go n-osclaíd† | — | go n-osclaítear | 
| past | dá n-osclaínn | dá n-osclaíteá | dá n-osclaíodh sé, sí | dá n-osclaímis; dá n-osclaíodh muid | dá n-osclaíodh sibh | dá n-osclaídís; dá n-osclaíodh siad | — | dá n-osclaítí | |
| imperative | osclaím | oscail | osclaíodh sé, sí | osclaímis | osclaígí; osclaídh† | osclaídís | — | osclaítear | |
| verbal noun | oscailt | ||||||||
| past participle | oscailte | ||||||||
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Derived terms
    
- athoscail (“reopen”, transitive verb)
Mutation
    
| Irish mutation | |||
|---|---|---|---|
| Radical | Eclipsis | with h-prothesis | with t-prothesis | 
| oscail | n-oscail | hoscail | not applicable | 
| Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. | |||
Further reading
    
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “oslaicid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Ó Dónaill, Niall (1977) “oscail”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Entries containing “oscail” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
- Entries containing “oscail” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.
    This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.