crón
Irish
Adjective
crón (genitive singular masculine cróin, genitive singular feminine cróine, plural cróna, comparative cróine)
Declension
Declension of crón
| Singular | Plural (m/f) | |||
|---|---|---|---|---|
| Positive | Masculine | Feminine | (strong noun) | (weak noun) |
| Nominative | crón | chrón | cróna; chróna² | |
| Vocative | chróin | cróna | ||
| Genitive | cróne | cróna | crón | |
| Dative | crón; chrón¹ |
chrón; chróin (archaic) |
cróna; chróna² | |
| Comparative | níos cróne | |||
| Superlative | is cróne | |||
¹ When the preceding noun is lenited and governed by the definite article.
² When the preceding noun ends in a slender consonant.
Declension
Declension of crón
First declension
|
Bare forms (no plural of this noun)
|
Forms with the definite article:
|
Verb
crón (present analytic crónann, future analytic crónfaidh, verbal noun crónadh, past participle crónta)
- (transitive, intransitive) Synonym of crónaigh
Conjugation
conjugation of crón (first conjugation – A)
| singular | plural | relative | autonomous | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| first | second | third | first | second | third | ||||
| indicative | present | crónim | crónann tú; crónir† |
crónann sé, sí | crónimid | crónann sibh | crónann siad; crónid† |
a chrónann; a chrónas / a gcrónann*; a gcrónas* |
cróntar |
| past | chrón mé; chrónas | chrón tú; chrónis | chrón sé, sí | chrónamar; chrón muid | chrón sibh; chrónabhair | chrón siad; chrónadar | a chrón / ar chrón* |
crónadh | |
| past habitual | chróninn / gcróninn‡‡ | chróntá / gcróntᇇ | chrónadh sé, sí / gcrónadh sé, s퇇 | chrónimis; chrónadh muid / gcrónimis‡‡; gcrónadh muid‡‡ | chrónadh sibh / gcrónadh sibh‡‡ | chrónidís; chrónadh siad / gcrónidís‡‡; gcrónadh siad‡‡ | a chrónadh / a gcrónadh* |
chróntí / gcrónt퇇 | |
| future | crónfidh mé; crónfad |
crónfidh tú; crónfir† |
crónfidh sé, sí | crónfimid; crónfidh muid |
crónfidh sibh | crónfidh siad; crónfid† |
a chrónfidh; a chrónfas / a gcrónfidh*; a gcrónfas* |
crónfar | |
| conditional | chrónfinn / gcrónfinn‡‡ | chrónfá / gcrónfᇇ | chrónfadh sé, sí / gcrónfadh sé, s퇇 | chrónfimis; chrónfadh muid / gcrónfimis‡‡; gcrónfadh muid‡‡ | chrónfadh sibh / gcrónfadh sibh‡‡ | chrónfidís; chrónfadh siad / gcrónfidís‡‡; gcrónfadh siad‡‡ | a chrónfadh / a gcrónfadh* |
chrónfí / gcrónf퇇 | |
| subjunctive | present | go gcrón mé; go gcrónad† |
go gcrón tú; go gcrónir† |
go gcrón sé, sí | go gcrónimid; go gcrón muid |
go gcrón sibh | go gcrón siad; go gcrónid† |
— | go gcróntar |
| past | dá gcróninn | dá gcróntá | dá gcrónadh sé, sí | dá gcrónimis; dá gcrónadh muid |
dá gcrónadh sibh | dá gcrónidís; dá gcrónadh siad |
— | dá gcróntí | |
| imperative | crónim | crón | crónadh sé, sí | crónimis | crónigí; crónidh† |
crónidís | — | cróntar | |
| verbal noun | crónadh | ||||||||
| past participle | crónta | ||||||||
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Derived terms
- crónachan m (“dusk”)
- crónaigh (“to darken”, verb)
- crónbhuí (“dark yellow”, adjective)
- cróndearg (“dark red”, adjective)
Mutation
| Irish mutation | ||
|---|---|---|
| Radical | Lenition | Eclipsis |
| crón | chrón | gcrón |
| Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. | ||
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “crón”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “crón”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Entries containing “crón” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
- Entries containing “crón” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.