bać
See also: Appendix:Variations of "bac"
Old Polish
    
    Alternative forms
    
Etymology
    
Inherited from Proto-Slavic *bojàti First attested in the second half of the 14th century.
Verb
    
bać impf
- (reflexive with się) to be afraid, to fear [+genitive = of what] or [+infinitive = to do what]
- Synonym: lękać się
 - 1880 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności, volume I, page 99:- Abyscze sze nye bogely ne timveritis (timorem... eorum ne timueritis I Pet 3, 14)- [Abyście sie nie bojeli ne timveritis (timorem... eorum ne timueritis I Pet 3, 14)]
 
 
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 26, 5:- Acz vstawø przeciwo mne grodi, ne bødze se bacz serce moie (non timebit cor meum)- [Acz ustawią przeciwo mnie grody, nie będzie sie bać sierce moje (non timebit cor meum)]
 
 
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 9, 5:- I wpuscil w usta moia pene nowe, pastnkø bogu naszemu. Vzrzø mnodzi y bødø se bacz y bødø pwacz w gospodna (et timebunt et sperabunt in domino)- [I wpuścił w usta moja pienie nowe, piastnkę Bogu naszemu. Uźrzą mnodzy i będą sie bać, i będą pwać w Gospodna (et timebunt et sperabunt in Domino)]
 
 
- 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 292:- Szvyathloscz bosza ogarnąla ony i baly szyą boyasznyą vyelyką (timuerunt timore magno Luc 2, 9)- [Światłość boża ogarnęła ony i bali się bojaźnią wieliką (timuerunt timore magno Luc 2, 9)]
 
 
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page 11 b:- On gego [g]grosz ne bal szø gest byl- [On jego groz nie bał się jest był]
 
 
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 64, 8:- Zamøczø se pogani y bacz se bødø, gisz przebiwaiø na conczoch, od znamon twogich (turbabuntur gentes et timebunt, qui habitant terminos, a signis tuis)- [Zamącą sie pogani i bać sie będą, jiż przebywają na końcoch, od znamion twojich (turbabuntur gentes et timebunt, qui habitant terminos, a signis tuis)]
 
 
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 42:- Czvdzego drapycz szą nye boyą (aliena rapere non formidant)- [Cudzego drapić się nie boją (aliena rapere non formidant)]
 
 
- 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 235:- Boymisch syą, bichom pichą krolewstwa nyebyeskyego nye straczily- [Bojmyż się, bychom pychą krolewstwa niebieskiego nie stracili]
 
 
 
- (reflexive with się) to be afraid for; to worry, to fret [+ o (accusative) = for what]
- Synonym: lękać się
 - 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 248:- Czlowyek, czsso nawyączey myluge, o tho syą bogi nawyączey y ląka- [Człowiek, czso nawięcej miłuje, o to się boji nawięcej i lęka]
 
 
 
References
    
- Boryś, Wiesław (2005) “bać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “bać”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “bać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “bać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Brückner, Aleksander (1927) “bać_się”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “bać (się), bojeć (się)”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
    
    Etymology
    
Inherited from Old Polish bać.
Pronunciation
    
- IPA(key): /bat͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈbɒt͡ɕ/
- Audio, bać się - (file) 
- Rhymes: -at͡ɕ
- Syllabification: bać
- Homophone: Bać
Verb
    
bać impf
- (reflexive with się) to fear, to be afraid of something [+genitive = of what] or [+infinitive = to do what]
- Synonyms: see Thesaurus:bać się
- bać się Boga ― to fear God
- bać się ciemności ― to be afraid of the dark
- bać się konkurencji ― to be afraid of competition
- bać się konsekwencji ― to be afraid of consequences
- bać się ośmieszenia ― to be afraid of ridicule
- bać się podejmować decyzję ― to be afraid to make a decision
- bać się przyszłości ― to fear the future
- bać się śmierci ― to be afraid of death
- bać się reformy ― to be afraid of change
- bać się ryzyka ― to be afraid of a risk
- Boję się tego egzaminu, bo prawie się do niego nie uczyłem. ― I am afraid of this exam, because I haven't studied for it almost at all.
 
- (reflexive with się) to fear, to be afraid for, to worry about something [+ o (accusative) = for what]
- bać się o dzieci ― to fear for the children
 
Conjugation
    
| Conjugation of bać impf | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| person | singular | plural | |||||||||||||||||
| masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
| infinitive | bać | ||||||||||||||||||
| present tense | 1st | boję | boimy | ||||||||||||||||
| 2nd | boisz | boicie | |||||||||||||||||
| 3rd | boi | boją | |||||||||||||||||
| impersonal | boi się | ||||||||||||||||||
| past tense | 1st | bałem, -(e)m bał | bałam, -(e)m bała | bałom, -(e)m bało | baliśmy, -(e)śmy bali | bałyśmy, -(e)śmy bały | |||||||||||||
| 2nd | bałeś, -(e)ś bał | bałaś, -(e)ś bała | bałoś, -(e)ś bało | baliście, -(e)ście bali | bałyście, -(e)ście bały | ||||||||||||||
| 3rd | bał | bała | bało | bali | bały | ||||||||||||||
| impersonal | bano | ||||||||||||||||||
| future tense | 1st | będę bał, będę bać | będę bała, będę bać | będę bało, będę bać | będziemy bali, będziemy bać | będziemy bały, będziemy bać | |||||||||||||
| 2nd | będziesz bał, będziesz bać | będziesz bała, będziesz bać | będziesz bało, będziesz bać | będziecie bali, będziecie bać | będziecie bały, będziecie bać | ||||||||||||||
| 3rd | będzie bał, będzie bać | będzie bała, będzie bać | będzie bało, będzie bać | będą bali, będą bać | będą bały, będą bać | ||||||||||||||
| impersonal | będzie bać się | ||||||||||||||||||
| conditional | 1st | bałbym, bym bał | bałabym, bym bała | bałobym, bym bało | balibyśmy, byśmy bali | bałybyśmy, byśmy bały | |||||||||||||
| 2nd | bałbyś, byś bał | bałabyś, byś bała | bałobyś, byś bało | balibyście, byście bali | bałybyście, byście bały | ||||||||||||||
| 3rd | bałby, by bał | bałaby, by bała | bałoby, by bało | baliby, by bali | bałyby, by bały | ||||||||||||||
| impersonal | bano by | ||||||||||||||||||
| imperative | 1st | niech boję | bójmy | ||||||||||||||||
| 2nd | bój | bójcie | |||||||||||||||||
| 3rd | niech boi | niech boją | |||||||||||||||||
| active adjectival participle | bojący | bojąca | bojące | bojący | bojące | ||||||||||||||
| contemporary adverbial participle | bojąc | ||||||||||||||||||
| verbal noun | banie | ||||||||||||||||||
Related terms
    
adjectives
adverbs
nouns
verb
Trivia
    
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), bać is one of the most used words in Polish, appearing 0 times in scientific texts, 1 time in news, 3 times in essays, 23 times in fiction, and 95 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 122 times, making it the 491st most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
    
- Ida Kurcz (1990) “bać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 17
Further reading
    
- bać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- bać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Paweł Kupiszewski (09.12.2021) “BAĆ SIĘ, *BAĆ, *BOJAĆ SIĘ, BOIĆ SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “bać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bać się”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 81
- bać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “bać się”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
    This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.